Psychologie: haalbare doelen stellen

De volgende vraag die ik je ga stellen kan een beetje confronterend zijn: wat is er over van de doelen die je aan het begin van het jaar hebt gesteld? New year, new you? De kans is groot dat jij aan het begin van het jaar vol enthousiasme bent begonnen met het noteren van jouw doelen. We zeggen allemaal in januari tegen onszelf dat dit het jaar wordt waarin we gezonder worden, meer boeken lezen, of gewoon in het algemeen ons leven op orde krijgen. Je kunt het ons niet eens kwalijk nemen, de mainstream media staat namelijk bol van de boodschap dat een nieuw jaar een frisse start is, een kans om het verleden achter je te laten en jezelf te transformeren. Het is dan ook verleidelijk om hier op volle snelheid in mee te gaan. Maar is dat wel de juiste manier?

Stilstaan is vooruitgang Bij de komst van een nieuw jaar is het verleidelijk om goede voornemens te willen stellen, of doelen voor het nieuwe jaar. Begrijp me niet verkeerd, daar is niks mis mee. Sterker nog, ik ben de eerste die persoonlijke ontwikkeling toejuicht. Maar ik denk dat veel van ons bij het vormen van doelen een cruciale stap over het hoofd zien: stilstaan.   De meesten van jullie zullen wel de term: “stilstaan in achteruitgang” kennen. In sommige gevallen is dat zeker waar, maar in andere gevallen is stilstaan wel degelijk vooruitgang. Klinkt paradoxaal, maar dat is het zeker niet. 

Misschien is dit wel herkenbaar: soms voelt het alsof je leven aan je voorbij gaat. Iedere dag heb je dezelfde routine. Je staat op rond een bepaalde tijd, gaat lekker douchen en ontbijten om vervolgens aan het werk te gaan. Over het algemeen “ga je wel lekker”, je gaat misschien wel hard, maar waarnaartoe? Dat weet je (nog) niet goed. Wat je wel weet is dat je hard werkt en dat je middelmatig gelukkig bent. 

Over het algemeen “ga je wel lekker”, je gaat misschien wel hard, maar waarnaartoe? Dat weet je (nog) niet goed. Wat je wel weet is dat je hard werkt en dat je middelmatig gelukkig bent. 

En zo verstrijken de dagen, je leeft van vakantie tot vakantie en als iemand het je zou vragen, heb je eigenlijk niet echt een idee van wat je nou eigenlijk uit het leven wil halen. Je hebt misschien ook niet echt een idee wie je bent, welke kernwaarden je hebt en wat je nou ècht belangrijk vindt. 

Geen zorgen, je bent niet de enige. Velen met jou gaan mee met de waan van de dag en pakken geen moment om stil te staan. Sterker nog, we staan tegenwoordig altijd “aan”. Of het nu door werk komt, je telefoon, je gezin, school, de tv etc., je brein ontvangt continu prikkels en krijgt amper rust. 

Wat je had moeten doen voordat je in januari je doelen stelde was eerst even stilstaan en op adem komen. Uit die dagelijkse routine stappen en nadenken. Dit zijn voorbeelden van vragen die je aan jezelf kunt stellen terwijl je dit doet: 

• Hoe gaat het nu echt met je? 

• Draagt wat jij doet, bij aan jouw geluk? 

• Besteed je genoeg aandacht aan jezelf? 

• Hoe vaak kies jij voor jezelf? 

• Hoe vaak maak jij je druk om wat anderen vinden? 

• Als alles kan en mag, wat zou je dan ècht willen? 

• Welk cijfer geef jij jouw leven?  
  

Durf stil te staan. Durf na te denken over wat jij wil, wie jij bent, wat je gelukkig maakt etc. Ben je niet tevreden? Dan is nu het moment er wat aan te gaan doen. "Het moment" om beginnen met bereiken wat je wil is er namelijk altijd, niet alleen in januari. Ook juli kan voor jou "het moment" zijn. Dat is namelijk het mooie van tijd, het stopt niet. Als het klokslag 12 uur is op oudejaarsavond verandert er in feite niks behalve de datum. Nieuwjaarsdag is een dag zoals vele anderen. Laten we daarom beslissen dat vandaag ook het moment kan zijn om doelen te stellen.

"Het moment" om beginnen met bereiken wat je wil is er namelijk altijd, niet alleen in januari. Ook juli kan voor jou "het moment" zijn. Dat is namelijk het mooie van tijd, het stopt niet. Als het klokslag 12 uur is op oudejaarsavond verandert er in feite niks behalve de datum.

Als je dan stil staat bij jouw (nieuwe) doelen, stel ze dan in het kader van jouw persoonlijke ontwikkeling. Want het zou zo jammer zijn als je alleen nieuwe doelen stelt om aan een ideaalbeeld te voldoen. Altijd meer willen, altijd beter willen. Een duurdere auto dan de buurman, mooier huis dan je broer of een strakkere buik dan je vriendin. Maakt dat ècht uit? Beetje bij beetje zien we dat het ideaalbeeld ook daar doorbroken wordt, maar dat begint echt bij onszelf en onze eigen mindset. Het begint bij welke doelen we stellen voor onszelf, als we al doelen willen stellen. En als jij je druk maakt om anderen, bedenk dan dit: als jij je lekker voelt, hebben de mensen in jouw omgeving daar ook baat bij. En laten we eerlijk zijn, het leven is te kort om niet aan jezelf te denken en te gaan voor je eigen geluk. Het leven is te kort om niet stil te staan!   Haalbare doelen stellen Hoe doe je dat dan? De “juiste” doelen formuleren en volhouden? Hierbij een paar tips:   

1. Waarom wil je het?   Veel doelen stranden omdat we vergeten waarom we ze eigenlijk geformuleerd hebben. Waar komt het doel dat je wil bereiken vandaan? Waarom is juist dat doel behalen belangrijk voor jou persoonlijk? Hoe gaat het bereiken van dit doel jouw leven beïnvloeden? Continu scherp hebben waarvoor je het doet, maakt de kans op succes groter.
   

2. Stel realistische en concrete doelen Laten we "gezond zijn" als voorbeeld nemen. “Ik wil gezond zijn” is een te vaag doel. Dat is hetzelfde als een bedrijf dat een winstdoel stelt als doel. Een goede gezondheid en winst zijn eindresultaten van op elkaar afgestemde en consistente activiteiten. Welk gedrag moet je iedere dag vertonen om jouw doel te behalen? Welke kleine (consistente) stappen moet je zetten? Maak het concreet. Als het gaat om je gezondheid, kan dat bijvoorbeeld zijn dat je elke dag 20 minuten gaat wandelen gedurende 2 maanden.  
   

3. Stel beheersbare doelen Zorg ervoor dat je de variabelen kunt controleren die nodig zijn om je doel te bereiken. Als je als doel stelt "de liefde van mijn leven vinden", dan is dat te vaag, te onbeheersbaar. Je kunt immers de mysterie van menselijke verbinding niet beheersen, je kan iemand niet dwingen verliefd op jou te worden. Wat je wel kunt doen is dating apps installeren op je telefoon, een nieuwe hobby beginnen of vaker uitgaan met vrienden. Zo maak je de kans op het leren kennen van nieuwe mensen groter, en wie weet wordt er een extra bordje bij het kerstdiner geplaatst dit jaar.
   

4. Laat je niet gek maken, geef niet op. Als je doelen stelt, is de kans groot dat je af en toe een misstap maakt. Weet dat een mindere dag je vooruitgang niet ongedaan maakt. Wees niet te kritisch voor jezelf en beoordeel jezelf niet te streng. Het proces ernaartoe is even belangrijk als het bereiken van het einddoel, er zit ook persoonlijke ontwikkeling in de weg richting jouw doel. Je (misschien onrealistische?) doelen opdelen in hapklare brokken is psychologisch effectiever. Het hebben van meerdere kleine overwinningen zorgt ervoor dat je minder snel je doel opgeeft.   
   

5. Bouw beloningen in Vrije dagen inbouwen of jezelf kleine traktaties geven als je elke mijlpaal bereikt, kan je helpen gemotiveerd te blijven. Als je bijvoorbeeld bent gestopt met roken, kun je het geld dat je anders aan sigaretten zou hebben besteed sparen en vervolgens uitgeven aan een massage, nieuwe kleren of zelfs een vakantie. Werken aan doelen moet niet voelen als een constante straf.  
   

Laten we er samen naar streven om vaker stil te staan bij wat we willen en hoe we ons voelen. Laten we realistische doelen stellen, voor onszelf. Laten we ons minder aantrekken van wat anderen vinden en lekker gaan doen waar we zelf het meest gelukkig van worden. Afgesproken?